Edebiyatımızda özel bir yeri olan isimlerin asıl meslekleri

Hepimiz biliyoruz ki, müelliflik başlı başına bir meslek olarak tanımlanmıyor. Zira yazarlıktan hiçbir hengam emekli olmazsınız ve nizamlı elde ettiğiniz bir gelir de yoktur. Buna karşın edebiyatta kendine kişisel bir bölge edinen müelliflerin, şairlerin sayısı da yadsınamayacak kademede. Nihayetinde yazmak, insanın kendini söz etme biçimi. Maddi yararın ötesinden ruhun muhtaçlığı. Ya da en azından ben bu türlü düşünüyorum.

Yani şöyle ki, müellifler da şairler de yazmak dışında hayatlarını idame ettirmek için sair işlerle uğraşıyorlardı. Pek birçoklarına rastlamışsınızdır alışılmış. Bakalım edebiyatımızın hususî isimleri, hangi meslekleri icra ettiler ve velev ediyorlar… Listede olmayan ve sizin bildikleriniz varsa, paylaşın olur mu?

CEMAL SÜREYA

En şık şiirlerin şairlerinden Cemal Süreya, 1954’te, Siyasal Haberler Fakültesi’ni bitirdi. Acilen akabinde Maliye Müfettiş Muavinliği yapan Süreya, sonra da Maliye Müfettişi olarak çalıştı.

EDİP CANSEVER

Cemal Süreya ile başladık, o vakit Edip Cansever ile devam edelim. Süreya üzere 2. Yeni’nin şairlerinden olan Cansever, peder mesleğine devam etti. Kapalıçarşı’da pederinden kalma antikacı dükkânında 1950-1976 yılları arasında tüccarlık yaptı. Uzun yıllarını geçirdiği bu dükkânda, 9 kitap yazdı…

OĞUZ ATAY

Pahası irtihalinden sonra anlaşılan müellifimiz Oğuz Atay, 1957’de, İstanbul Teknik Üniversitesi, İnşaat Fakültesi’nden mezun oldu. Akabinde da İstanbul Devlet Mimarlık ve Mühendislik Akademisi’nin İnşaat Kısmı’nda (şimdiki Yıldız Teknik Üniversitesi) tedrisat vazifelisiydi. 1975’te Doçent unvanını aldı. Romanları yanında bir de “Topoğrafya” ismini verdiği mesleksel bir kitap yazmıştı…

NAZIM HİKMET

Yerkürede ismini duyuran şairlerimizden Nazım Hikmet, bir deniz subayıydı. Gelgelelim ordudan atılacaktı. 1920’nin sonlarında Kurtuluş Savaşı’na katılmak için Anadolu’ya gitti. Bir vade de Bolu’da Türkçe Hocası olarak çalıştı…

NECİP FAZIL KISAKÜREK

Necip Fazıl, devlet bursu kazanarak Paris Sorbonne Üniversitesi Felsefe Kısmı’na gitti. Lakin bursu kesilince Türkiye’ye döndü ve bankada çalışmaya başladı. Birinci olarak Bahr-i Sefit isimli Hollanda meşeli bankada çalışan Necip Fazıl, daha sonra Osmanlı Bankası’na geçti. 1938’de bankacılıktan ayrılarak Haber Gazetesi’nde gazeteciliğe başladı.

TEVFİK FİKRET

Tevfik Fikret, iş hayatına kâtip olarak başladı. Daha sonra ise Türkçe ve Fransızca Hocalığı yaptı. Çeşitli devlet dairelerinde hizmet de alan Fikret, bir devir de şimdiki Galatasaray Lisesi’nin müdürüydü…

AHMET HAMDİ TANPINAR

Ahmet Hamdi, lise, enstitü, üniversite üzere kurumlarda Edebiyat, Sanat, Mitoloji ve Estetik üzerine eğitim veren, Cumhuriyet’in birinci muallimlerinden. Bir devir Maraş Milletvekilliği de yapan Tanpınar, İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi’nde Profesör unvanı ile de bulundu…

YAŞAR KEMAL

Yaşar Kemal, yaşadığı hayatın süzgecinden geçen romanlar yazdığı için onun yaptığı işleri kestirim etmesi pek çetin değil aslında. Kemal, pek işte çalışmış. Çeltik tarlalarında kontrolörlük ve arzuhalcilik üzere işlerde yıllarca çalışan Kemal, Irgat Katipliği, Irgat Başılığı, traktör sürücülüğü, kütüphane memurluğu, muallim vekilliği de yapmış…

ORHAN KEMAL

Orhan Kemal de, tıpkı Yaşar Kemal üzere kendi hayatından kesitler sunuyordu. Orhan Kemal, halktan biriydi. Pederinin siyasi sebeplerden ötürü Suriye’ye yerleşmelerinin akabinde bulaşıkçılık, matbaa personelliği üzere işlerde çalıştı. Türkiye’ye döndüğünde ise, çırçır fabrikalarında çalıştı…

OKTAY RİFAT

Oktay Rifat, eğitimini Paris’te sürdürüyordu ki, savaş nedeniyle eğitimini yarıda bırakıp Türkiye’ye döndü. Bir yandan 1941’de, Orhan Veli ve Melih Cevdet Anday ile Garip ismini verdikleri şiir kitabını çıkarırlarken bir yandan da hür avukatlık yapıyordu. 1961’de, Devlet Demir Yolları’nda avukat olarak bulunan Rifat, 1973’te emekli oldu…

ORHAN VELİ KANIK

Garip Şiir Akımı’nı başlatan isim Orhan Veli, memuriyet hayatına PTT Umumi Müdürlüğü’nde başladı. Daha sonra Ulusal Eğitim Bakanlığı’na bağlı bir tercüme bürosunda memur olarak çalışmaya devam etti.

REFİK HALİT KARAY

Refik Halit Karay, uzun yıllar sürgün hayatı yaşayan yazarlarımızdan. Cezası bittikten sonra ise, Robert Koleji’nde Türkçe Hocası olarak vazifeliydi. Daha sonra da Posta ve Telgraf Teşkilatı Umum Yöneticisi olarak görevlendirildi.

YUSUF ATILGAN

Yusuf Atılgan, İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi’nden mezun oldu. Bir yıl kadar Edebiyat Muallimi olarak çalıştıktan sonra siyasi münasebetlerle 10 ay mahpus cezası aldı. Bir daha hocalığa devam edemeyecekti. Atılgan, 1946’da Manisa’ya yerleşti ve 1976’da İstanbul’a dönene kadar çiftçilik yaparak hayatını kazandı.

SAİT FAİK ABASIYANIK

Sait Faik, enfes hikayelerinin yanında ticaretle uğraşıyordu. Bununla birlikte bir devir Türkçe Hocası ve Adliye Muhabirliği de yaptı. Lakin hiçbiri uzun müddetli değildi. Daha sonra ise, kitaplarının telifinden kazandıkları ve ailesinden kalanlarla ömrünü sürdürdü.

CEVAT ŞAKİR KABAAĞAÇLI

Halikarnas Balıkçısı olarak tanıdığımız Cevat Şakir, sürgün olarak Bodrum’a gönderildiğinde burayı çok sevmiş ve cezası bitse de 25 yıl daha burada yaşamıştı. İzmir’e evlatlarının eğitimi için taşınan Cevat Şakir, burada Turist Rehberliği ve Rehberlik Eğitmeni olarak çalışmış…

KEMAL TAHİR

Kemal Tahir, validesinin vefatının akabinde Galatasaray Lisesi’ndeki eğitimini yarıda bırakmış ve çalışmaya avukat kâtibi olarak başlamıştı. Daha sona Zonguldak’ta kömür işletmelerinde Ambar Memurluğu yapan Tahir, 1932’de İstanbul’a döndüğünde gazeteci olarak çalıştı…

HASAN ALİ TOPTAŞ

Hasan Ali Toptaş, günümüzün sevilen müelliflerinden. Yazarlığa soyunmadan evvel ise, pederinin yanında minibüs muavini olarak çalışıyordu…

*

Damla Karakuş

adinvekadin.net

Instagram: biyografivekitap