Güneş yanıklarına müdahalede doğrular ve yanlışlar

Cildimiz, vücudumuzun muhitin zararlı tesirlerine direkt maruz kalan kesimi. Cilt üzerinde muhit asıllı rahatsızlıkların başında da bilhassa yaz aylarında yaşanan güneş yanıkları geliyor. Pekala güneş yanıklarına tahlil olarak halk arasında sıklıkla başvurulan yoğurt, diş macunu sürmek üzere klasik sistemler yanlışsız mu? Güneş yanıklarında neler yapılmalı, nelerden uzak durulmalı? Altınbaş Üniversitesi Eczacılık Fakültesi Farmakoloji Anabilim Kolu Yöneticisi Dr.Öğr.Üyesi Gaye Hafez, güneş yanıklarına birinci müdahale konusunda kıymetli haberler paylaştı.

Yoğurt ve diş macunu daha ziyade tahriş eder

Soğuk su ile ıslatılmış pak bir bezle, cildi nemlendirmek hem kaşıntı hem yanma hissini azaltır. Halk arasında, güneş yanığı sebebiyle oluşan yanma ve ağrı hissinin giderilmesi için yoğurt yahut diş macunu sürmek hala devam eden yanlış pratiklerdir. Cildin hava almasının bu üzere eserlerle engellenmesi, cildi daha çokça tahriş eder. Güneşe uzun vadeli bir maruziyet kelam hususuysa, yanığa kaşıntı ve acı eşlik eder. Bunu gidermek için antialerjik ilaçlar kullanılabilir. Su kaybı, cildin kurumasına sebep olur, cilt kurudukça kaşıntı hissi artar. Bu sebeple bol su içmek de yapılması gerekenler arasında ön sırada olmalı.

Fındık ve lavanta yağı, sarı kantaron ve aloe vera çok tesirli

Kuru, sıradan ve karma ciltlerde güneş yanığında yara uygunlaştırıcı olarak, dekspantenol kullanılır. Bitki ekstresi içeren kremlere örnek vermek gerekirse, Sarı kantaron (Hypericum perforatum, St John’s wort) içeren kremler, güneş yanığı dahil cilt yanıklarında kullanılabilir. Aloe vera bazlı krem ve solüsyonlar, hem cildi serinletir hem de öteki etken unsurlarla süratlice emilebilir. Yanık kremi olarak sıkça kullanılan Hamamelis virginiana içeren krem ve pomadlar, güneş yanığı güzelleştirmede de tesirlidir. Arnica montana içeren kremler, bilhassa ödem ve morarmalarda tesirlidir, cildi rahatlatır.

Kuru ve çatlamış ciltlerde, Calendula officinalis, Türkçesiyle Aynısefa, cilde düzgün bir bakım sağlar, yumuşatır. Halk arasında çok bilinmeyen lakin güneşe karşı doğal gözetici özelliği de bulunan bir öteki eser ise, cildi yumuşatan tamanu (Calophyllum inophyllum) yağıdır. Bir çeşit fındık yağı olarak bilinir. Tek başına kullanılabildiği üzere, sair krem ve yağlarla da karıştırılabilir. Hoş kokusuyla kozmetik ve dermokozmetik eserlerin içeriğinde bulunan Lavanta (Lavandula angustifolia) yağından da laf etmek mahallinde olur, zira güzel bir nemlendiricidir. Güneş yanığı dahil cilt yanıklarında kullanılır, acı hissinin giderilmesini sağlar.

Yanık bir cilt, hassastır, enfeksiyona açıktır. Mevcut hasara, enfeksiyonun eklenmemesi için münhasıran ileri radde yanıklarda dermatoloğa başvurulması gerekir.

Güneş yanıklarında doğrular ve yanlışlar

Dr. Gaye Hafez, güneş yanıklarına karşı sahih ve yanlış tatbikleri şöyle sıraladı:

Doğrular:

· Bol su içmek

· Soğuk suyla ıslatılmış bezle cilde kompres yapmak

· Tesiri ispatlanmış, eczacı/doktor tavsiyesiyle önerilen krem/pomad/losyon/doğal karışımlar ile cildi nemlendirmek

· İleri kademe yanıklarda dermatoloğa başvurmak

Yanlışlar:

· Tesiri bilinmeyen rastgele bir eseri cilde temas ettirmek

· Yoğurt, vazelin, diş macunu sürmek

· Ezik üzere durumlarda cilde et yapıştırmak

· Yanık sonrası güneşte kalmaya devam etmek

· Giysiler ile suya girmek (giysiler güneşten korumaz)

· Güneş hami kremleri gerektiği sıklıkta kullanmamak